Việt Nam là nước nằm trong vùng có tỷ lệ người mắc bệnh cao trên thế giới. Theo thống kê tại nước ta khoảng 20% dân số mắc viêm gan virus B, C, mỗi năm có khoảng 8 triệu người bị xơ gan và hơn 22 nghìn người chết vì ung thư gan và con số này vẫn không ngừng gia tăng.

Các bệnh gan thường gặp như: Viêm gan do virus, viêm gan do rượu, viêm gan do thuốc...với nguy cơ tiềm ẩn dẫn đến xơ gan, ung thư gan và tỷ lệ tử vong cao. Bệnh gan không chỉ gây nên những rối loạn nặng nề cho cơ thể, ảnh hưởng tới tính mạng người bệnh mà còn tác động đến kinh tế gia đình, trở thành gánh nặng chung của xã hội.

Trong suốt ba thập kỉ qua, đã có hàng trăm công trình nghiên cứu khoa học về các loài thảo dược chữa trị bệnh viêm gan virus, xơ gan và ngăn ngừa ưng thư gan hiệu quả. Các nhà khoa học Dược đã tìm ra được cây cà gai leo, có tác dụng chống viêm gan và ức chế xơ gan mạnh mẽ nhất. Một nghiên cứu được thực hiện rất bài bản và công phu của Nguyễn Thị Bích Thu năm 2002 đã khẳng định chắc chắn hơn về tiềm năng chống xơ gan, ức chế xơ gan của cây cà gai leo.

1. Tại sao phải nghiên cứu thảo dược chữa bệnh gan

Có ít loại thuốc được dùng để điều trị bệnh viêm gan và xơ gan, trong số đó, nổi bật lên là Interferon. Tuy nhiên, thuốc này đắt tiền và gây ra nhiều tác dụng không mong muốn. Nhằm tạo ra một hướng điều trị viêm gan và ức chế xơ gan mới, cho hiệu quả tốt hơn và an toàn cho người sử dụng, các nghiên cứu về thảo dược tốt cho gan đã được nghiên cứu kĩ lưỡng hàng ba thập kỉ nay. Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng Cà gai leo là dược liệu duy nhất ức chế được sự phát triển của xơ gan.

Kế thừa kết quả nghiên cứu trước đó, Nguyễn Thị Bich Thu đã tiến hành những nghiên cứu bài bản và chuyên sâu để khẳng định chắc chắn về tác dụng chống viêm gan, ức chế sự phát triển của xơ gan qua công trình nghiên cứu-cũng là luận án tiễn sĩ Dược học của mình: “Nghiên cứu cây cà gai leo (Solanum Procumbens Lour., Solanaceae) làm thuốc chống viêm gan và ức chế xơ gan”

2. Tổng quan nghiên cứu

- Tên đề tài: “Nghiên cứu cây cà gai leo (Solanum Procumbens Lour., Solanaceae) làm thuốc chống viêm gan và ức chế xơ gan”

- Người phụ trách: Nguyễn Thị Bích Thu

- Mục tiêu nghiên cứu:

• Xác định thành phần hóa học và tác dụng sinh học của cây cà gai leo theo hướng chữa bệnh gan, như chống viêm, bảo vệ gan, ức chế xơ gan
• Tạo ra thuốc mới từ cà gai leo có hiệu lực chữa bệnh, ứng dụng trong ddieuf trị bệnh viêm gan mạn và ức chế xơ gan

3. Kết quả nghiên cứu

a. Cà gai leo có tác dụng chống viêm

Với liều hàng ngày dạng chiết toàn phần và glycoalcaloid tương đương 15g dược liệu/kg trong 5 ngày đã ức chế u hạt với các mức độ tương đương 42,2% và 35,2% so với nhóm không điều trị

b. Cà gai leo ức chế sự phát triển của xơ gan

Trên mô hình xơ gan thực nghiệm, cà gai leo có tác dụng ngăn chặn sự tiến triển của xơ gan cả về số lượng và chất lượng, làm giảm lượng colagen, giảm mức độ liên kết ngang và mức độ xơ về mô học

c. Cà gai leo có tác dụng chống oxy hóa

Nghiên cứu tác dụng chống oxy hóa của dịch chiết cà gai leo in vitro cho thấy dịch chiết toàn phần và dịch chiết glycoalcaloid có tác dụng chống oxy hóa mạnh.

d. Cà gai leo tác dụng lên các dòng tế bào ung thư

Đã thử tác dụng của cà gai leo trên các dòng tế bào ung thư như  SIHA, Caski, Hela,…Kết quả cho thấy cà gai leo làm giảm tỷ số tăng sinh của dòng tế bào ung thư

e. Cà gai leo tăng cường miễn dịch

Trên hệ miễn dịch, cà gai leo có tác dụng phối hợp với IL1 đối với sự tăng sinh của lympo T

f. Thử độc tính của cà gai leo

Với liều điều trị, không phát hiện thấy độc tính của cà gai leo. Các thông số hóa sinh và huyết học biểu thị chức năng gan, thận, chức năng tạo máu và về mô học trên các cơ quan gan, thận, thượng thận, tinh hoàn (buồng trứng) đều bình thường.

Kết luận: Qua các kết quả nghiên cứu khẳng định chắc chắn rằng:

• Cà gai leo có tác dụng chống viêm hiệu quả, ức chế sự phát triển của xơ gan, bảo vệ tế bào gan và phục hồi tế bào gan bị tổn thương
• Cà gai leo còn có tác dụng chống oxy hóa hiệu quả, tăng cường chức năng miễn dịch và làm giảm tăng sinh một số dòng tế bào ung thư
• Cà gai leo không gây bất kì tác dụng bất lợi nào cho người sử dụng

Từ những điều trên cho thấy, cà gai leo là một dược liệu quý, có nhiều tác dụng đặc trưng đối với bệnh viêm gan và xơ gan. Đây là cây dược liệu duy nhất được phát hiện có khả năng chống viêm gan và ức chế sự phát triển của xơ gan. Cà gai leo cần được phát triển thành thuốc chuyên đặc trị viêm gan virus và ức chế xơ gan tiến triển.